ႏွလံုးမွသာ ျဖတ္စီး၍

ခင္ဗ်ား က သိပ္ ခ်ိဳခ်ဳိ သာသာ ေျပာတတ္ တယ္ – စကား သိပ္တတ္တယ္ ဆိုပါေတာ့ ။ ဒါေပမယ့္ ခင္ဗ်ား ရင္ထဲမွာ ေအးျငိမ္းမႈ ၊ ျငိမ္ဝပ္ ေနမႈ အတိ အက် မရွိဘူး – ဒါဆိုရင္ – အဲ့ဒီ ခ်ိဳသာ စကား တတ္မႈ ဟာ အလကား ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။ စကားလံုး ေဝါဟာရ ေတြဟာ အသက္ဝင္ ေနဖို႔ ဆိုရင္ – တိတ္ဆိတ္ တဲ့ ခင္ဗ်ား အတြင္းသႏၱာန္ က ထြက္လာမွ ရတယ္။ တိတ္ဆိတ္တဲ့ ႏွလံုးက မထြက္ လာႏိုင္ရင္ သူတို႔ ဟာ အျမဲတမ္း အခ်ည္းႏွီး၊ အလဟႆ အႏွစ္မဲ့ ျဖစ္ေနမွာပဲ။

တစ္စံုတစ္ခုကို သိျမင္တဲ့ အခါ ၊ တစ္စံုတစ္ခုကို အရွင္းဆံုး ျဗဳန္းခနဲ ျမင္သိသြားတဲ့ ခင္ဗ်ား ကိုယ္ပိုင္ အေတြ႕အၾကံဳ တစ္ခုခု အေပၚ ၾကည့္ၾကည့္ ပါ။ အဲ့ ခဏမွာ အဲ့ဒီ အေတြ႕အၾကံဳကို ေျပာျပဖို႔ ခင္ဗ်ား မွာ စကားလံုး မရွိဘူး ဆိုတာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္ ။ ဒါေပမယ့္ အသိ သက္သက္ မွာ ျငိမ္ဝပ္ ေနတဲ့ သႏၱာန္ ရွိတယ္ ။ အဲ့ အေတြ႕အၾကံဳကို ခင္ဗ်ား တစ္ဦးတည္း ေကာင္းေကာင္း သိတယ္ ။ ေျပာျပ ႏိုင္ ဖို႔ရာေတာ့ – ရင္တြင္း မွာ တိတ္ဆိတ္ ေနမယ္။ ဗလာသက္သက္ သာ ခင္ဗ်ား သႏၱာန္မွာ ျဖစ္တယ္။

အဲ့အခ်ိန္ မွာသာ ျပဳမူ ေျပာဆိုသမႈ တစ္ခုခု ရွိ ခဲ့မယ္ ဆိုရင္ – အဲ့ဒီ ျပဳမူ ေျပာဆို သမ်ွ ဟာ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ျပည့္ဝမႈ ၊ ခင္ဗ်ား ရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳ ကို ေကာင္းေကာင္း ထင္ဟပ္ ေန ပါလိမ့္ မယ္။ ဒါကို သိျမင္ေနရတဲ့ ဒုတိယ လူကလည္း အေၾကာင္းရင္းကို ေျပာမျပႏိုင္သည့္ တိုင္ အနည္း အက်ဥ္းေတာ့ သိရွိ တယ္။ ျငိမ္းေအး တဲ့ ႏွလံုးက ထြက္ရွိလာတဲ့ ခင္ဗ်ားရဲ႕ စကားေတြ ဟာ သူတို႔ အတြက္ တိတ္ဆိတ္ ေအးျငိမ္း တဲ့ ရသ ေတြ ကိုပဲ လိမ္းက်ံ ထား လိမ့္မယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ – ျငိမ္ဝပ္ တဲ့ စိတ္ႏွလံုး နဲ႔ အစဥ္တစိုက္ ျပဳမူေျပာဆိုၾကည့္ပါ လို႔ က်ေနာ္ တိုက္တြန္း လိုပါတယ္ ။ ဒီအလုပ္မွာ သတိ တစ္ခုသာ ခင္ဗ်ား လိုအပ္ တယ္။ ခင္ဗ်ား သႏၱာန္ရဲ႕ ခဏတိုင္း အေပၚ ျငိမ္ဝပ္ တိတ္ဆိတ္ ေနပါလိမ့္မယ္ ။ ဒါဆို ခင္ဗ်ားရဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ မွာ ဂီတသံ ေတြ ျမိဳင္ေနမွာပဲ။ ခင္ဗ်ား ရဲ႕ စကားေတြ ဟာလည္း စီကံုး သီဖြဲ႕မယ္လို႔ မရည္ရြယ္ သည့္တိုင္ ကဗ်ာ ၊လကၤာေတြ ျဖစ္ေနမွာပဲ။

မိမိ စိတ္ႏွလံုး ကို တိတ္ဆိတ္ေအာင္ မေနႏိုင္ပါဘဲ – ခင္ဗ်ား စကားတစ္ခုခုကို မေျပာမျဖစ္ ေျပာရျပီ ဆိုတဲ့ အခါ မိမိ စကားေတြကုိ မိမိ သတိျပဳၾကည့္ ပါ။ အဲ့အခ်ိန္မွာ ခင္ဗ်ား စကားေတြဟာ အဓိပၸာယ္ ရွိမေနဘူး ရယ္။ အႏွစ္သာရ မရွိ၊ “ရသ” ရွိမေနဘူးပဲ။

ေယရွဳ ခရစ္ဟာ ခင္ဗ်ား ေျပာတတ္တဲ့ စကားမ်ိဳးကို ေျပာတယ္ ။ ေနာက္ထပ္ – ဗုဒၶ ။ ဗုဒၶ ေဟာၾကားတဲ့ စကားေတြဟာလည္း ခင္ဗ်ား ၾကိမ္ဖန္ မ်ားစြာ အသံုးျပဳေနႏိုင္တဲ့ ေဝါဟာရမ်ိဳး၊ စကားမ်ိဳးပဲ ။ ဟုတ္တယ္ မဟုတ္လား။ ဒါေပမယ့္ ဘာေတြ ကြာျခားခဲ့ပါသလဲ ။ သတိျပဳ မိပါသလား ။

စာတစ္တန္ ခံေနဆဲ

နိမိတ္ပံုစံ ထားရွိ တဲ့ ဇာတ္လမ္း ေလးတစ္ပုဒ္ ေျပာၾကည့္ ပါမယ္။ ဆြာမိ ရာမ္တိယာ့ႆ္ ေျပာခဲ့တဲ့ ဇာတ္လမ္းတိုေလး ျဖစ္ပါတယ္။ ဇာတ္လမ္း ဆိုတာထက္ အနက္ပံုေဆာင္ ဇာတ္သြားေလး သက္သက္လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။။

သိပ္ခ်စ္ၾကတဲ့ ခ်စ္သူ ႏွစ္ဦး ရွိတယ္။ တစ္ေန႔ေတာ့ – ေယာက်္ားေလး ျဖစ္သူ ဟာ ခ်စ္သူ မိန္းကေလးကို ထားရစ္ျပီး တျပည္ အေဝးကို ထြက္သြား တယ္။ ထြက္သြားျပီး ကတည္းက တစ္ေခါက္မွ ျပန္မလာ ေတာ့ဘူး လို႔ ဆိုပါတယ္ ။ သူ႕ရဲ႕ ခ်စ္သူ မိန္းကေလး ဟာ ေကာင္ေလး ထြက္သြား တဲ့ လမ္း ကို ေန႔တိုင္း ေမ်ွာ္ၾကည့္တယ္။ တစ္ေန႔လာႏိုး၊ တစ္ေန႔ လာႏိုး ေမ်ွာ္လင့္ ေနခဲ့၊ ေစာင့္စား ေန ခဲ့တယ္။ တစ္ရက္ ျပီး တစ္ရက္ ေစာင့္ဆိုင္းရင္း ေမာဟိုက္ လာတဲ့- တစ္ေန႔ ေတာ့ ေကာင္ေလး ဆီက စာတစ္ေစာင္ ေရာက္လာပါတယ္။ စာထဲမွာ သူ ဘယ္ေန႔ ျပန္လာပါမယ္ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း၊ ဘယ္ေလာက္ထိ လြမ္းေဆြး ေနမိပါတယ္ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း – ခ်စ္ေၾကာင္းေတြ ဖြဲ႕သီ ထားတယ္။

ေကာင္မေလး က ဝမ္းပန္းတသာ နဲ႔ အဲ့ဒီ ေန႔ရက္ကို ထပ္ေစာင့္တယ္။ ခ်စ္သူ ခ်ိန္းဆိုတဲ့ ရက္မွာ ျပန္ေရာက္လာပါေစ အၾကိမ္ၾကိမ္ ဆုေတာင္း ရင္း ျဖီးလိမ္းျပင္ဆင္ ထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္တမ္း ေကာင္ေလးက ျပန္မလာႏိုင္ ခဲ့ဘူးရယ္။ ေနာက္ထပ္ ရက္ေတြ သာ ၾကာသြား တယ္။ ေကာင္မေလး က ေမ်ွာ္ေနရဆဲပဲ။ ေနာက္ထပ္ စာတစ္ေစာင္ ေရာက္လာျပန္တယ္။ ပထမ စာအတိုင္းပဲ ဘယ္ေန႔ ဘယ္ရက္ ျပန္လာပါမယ္ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း ပါတယ္။ တစ္ေစာင္ ေရာက္တိုင္း တစ္ခါ ေမ်ွာ္ေနရင္းနဲ႔ – ခ်စ္သူရဲ႕ စာေတြ တစ္ေစာင္ျပီး တစ္ေစာင္သာ ဖတ္ရင္း၊ ေစာင့္ရင္း ေန႔ရက္ေတြ ကုန္လြန္သြားခဲ့တယ္။ ဒါေပတ့ဲ ေကာင္ေလးကိုေတာ့ အရိပ္အေရာင္ ေတာင္ မေတြ႕ရဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

ဆက္ျပီး သည္းမခံႏိုင္ မေစာင့္ႏိုင္ ေတာ့တဲ့ တစ္ေန႔ – ေကာင္မေလး က ခ်စ္သူ ရွိရာ အေဝးျမိဳ႕ ဆီကို ခရီး ထြက္လာခဲ့ေတာ့တယ္။ လမ္းခရီး မွာ ဟိုေမး သည္စမ္း နဲ႔ လာခဲ့တာ – ခ်စ္သူ ေနထိုင္ရာ ျမိဳ႕ကို ေရာက္တယ္။ ခ်စ္သူရွိရာ ရပ္ကြက္ လမ္း ကို ေရာက္ တယ္။ ေနာက္ဆံုး ခ်စ္သူ ရဲ႕ အိမ္ တံခါးဝ ကို ေရာက္သြား တယ္။ ခ်စ္သူရဲ႕ အိမ္တံခါး ဟာ ဟင္းလင္း ဖြင့္ထားရက္သားေလး ပဲ ။ အခ်ိန္က လည္း ညေနေစာင္း ျပီ။ ေနညိဳျပီ ဆိုပါေတာ့။

ေကာင္မေလး ဟာ တံခါးဝမွာ ရပ္ရင္း အိမ္တြင္း ထဲကို လွမ္းၾကည့္တယ္။ ႏွစ္ေပါင္း လေပါင္း မ်ားစြာ မေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ သူ႕ ခ်စ္သူ ေကာင္ေလး ဟာ အိမ္ထဲမွာ ရွိေနတယ္။ အိမ္အတြင္းခန္း၊ သူ႕ရဲ႕ ေရွ႕တည့္တည့္ မွာ ထိုင္ေနလ်က္ ရွိေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေကာင္ေလးက သူ႕ကို မျမင္ဘူး။ စာတစ္ေစာင္ကို အားက်ိဳးမာန္တက္ ေရးေနတယ္။ အဲ့ဒီ စာထဲမွာ သူက အာရံု အျပည့္ ႏွစ္ထား တဲ့ ပံု ရွိတယ္။ သူ အာရံုႏွစ္၊ စ်ာန္ဝင္ေနတဲ့ စာဟာ ခ်စ္သူ ဒီ ေကာင္မေလးဆီ ကို ေပးပို႔ဖို႔ စာျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ စူးစိုက္မႈ အျပည့္နဲ႔ ေရးေနတယ္ လို႔ ေကာင္မေလး က သိလိုက္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အႏွစ္ႏွစ္အလလ ကြဲကြာ ေနခဲ့တဲ့ အတူတူ ေတာ့- ဒီတခဏေလးကို ေစာင့္ဆိုင္းေနလိုက္ေတာ့မယ္ လို႔ ေကာင္မေလးက ေတြးတယ္။ ခ်စ္သူကို လွမ္းမေခၚရက္၊ မေႏွာင့္ယွက္ ရက္ဘူးရယ္။ အသံမေပး၊ စကား မဆိုဘဲ – အသာေလး ၾကည့္ေနလိုက္တယ္။

ေကာင္ေလးကေတာ့ စာအေပၚမွာ ခံစားခ်က္ အျပည့္ နဲ႔ေပါ့။ သူ႕မ်က္ဝန္းအိမ္ က မ်က္ရည္ေတြေတာင္ အေတြသား တလွိမ့္လွိမ့္ က်လာ ေနေသးတယ္။ သူ႕အေတြးစဥ္ ထဲမွာ ခ်စ္သူအေပၚ လြမ္းဆြတ္မႈ ဒဏ္ကို အျပည့္အဝ ခံစားေနရတယ္။ သိပ္ခ်စ္ၾကတဲ့ သူတို႔ ႏွစ္ဦး – ေဝးကြာေနတာ ဘယ္ေလာက္ၾကာျပီလဲ။ အခ်ိန္ေတြတင္ မက၊ ေနရာ ေဒသေတြကပါ ေဝးကြာေနခဲ့တယ္ မဟုတ္လား။ အဲ့ဒီ အေပၚ လြမ္းဆြတ္တဲ့ စိတ္ဟာ ေကာင္ေလးရဲ႕ ရင္ထဲမွာ ဒဏ္ရာ တစ္ခုလို ကိုက္ခဲေနတယ္။ ခ်စ္သူအေပၚ လြမ္းဆြတ္စိတ္က လာတဲ့ ဒဏ္ေၾကာင့္ ေကာင္ေလး မ်က္ႏွာသြင္ျပင္ ဟာ ညွိဳးငယ္ ေနတယ္။ ပိုးပိုးေပါက္ေပါက္ က်ေနတဲ့ မ်က္ရည္ေတြ ၾကားထဲက – စာေတြ တစ္လံုးျပီး တစ္လံုး စီကာပတ္ကံုး ေရးတယ္။ ဆက္ကာ ဆက္ကာ ေရးရင္း – အခ်ိန္ဟာ တစ္နာရီ မက- နွစ္နာရီ ေက်ာ္ သံုးနာရီ – ၾကာလင့္ သြား ခဲ့ေတာ့တယ္။ ေကာင္မေလးကေတာ့ သူ႕ေရွ႕မွာ စံုရပ္ရင္း – ခ်စ္သူကို ေငးေမာ – ေစာင့္ဆိုင္းေနလ်က္ပဲ။

ၾကားကား ၾကား၏ ~ မသိ

မိတ္ေဆြတို႔ တိတ္ဆိတ္ျငိမ္သက္ျပီး ေနၾကည့္ဖူး ပါသလား ။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္အရာေပၚကိုမွ အာရံုစိုက္မေနဘဲ၊ ဘယ္အရာကိုမွ စူးစိုက္မေနဘဲ၊ တိတ္ဆိတ္မႈ သက္သက္ နဲ႔ ျငိမ္သက္ တိတ္ဆိတ္ ေနဖူး သလား။ စင္စစ္ အဲ့ဒီ အခ်ိန္မွာ ခင္ဗ်ား ပတ္ပတ္လည္က အသံအားလံုးကို ၾကားေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဟိုးအေဝးက အသံ၊ အနီးအပါးေလးက အသံ၊ ေနာက္ဆံုး – ခင္ဗ်ား ကိုယ္တြင္းက အသံ – ဒီ အသံေတြ အားလံုးကို တစ္ရံမလပ္ ၾကားေနရမယ္။

အဲ့ဒီ အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ စိတ္ကို တစ္ေနရာ၊ တစ္စံုတစ္ခု ထဲ စူးဝင္ေနတယ္၊ စူးစိုက္ေနတယ္လို႔ ေျပာဖို႔ ခက္ပါတယ္။ ခင္ဗ်ား သက္ေတာင့္ သက္သာ ရွိေနတယ္။ ထူးျခား ဆန္းၾကယ္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈ တစ္ခု ခင္ဗ်ား အတြင္းသႏၱာန္မွာ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ေပၚေနမယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္ ဘာျဖစ္ေနေန၊ ကိုယ္တိုင္ကလည္း အေနွာင့္အယွက္ ကင္းကင္း တည္ရွိ ေနႏိုင္တယ္။ အဲ့ဒီ အခ်ိန္ အတြက္ ခင္ဗ်ား မွာ ေမးခြန္းေတြ မရွိဘူး။ တစ္ခုခုကို စူးစမ္း ေမးျမန္း မေနဘူး။ ျဖစ္တည္သမ်ွ အျပည့္အဝ လွပေနတယ္။ နက္ရွိဳင္းတဲ့ အသိတစ္ခု အတြင္းမွာ ခင္ဗ်ား စိတ္လိုလက္ရ နစ္ျမဳပ္ဝင္ သြားတယ္။ ဒါဟာ အျပည့္အဝ နားေထာင္တတ္တဲ့ အခါမွာ ရရွိတဲ့ အႏွစ္သာရ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပတဲ့ ေမးၾကည့္ ခ်င္ပါတယ္။ အခု – က်ေနာ္တို႔ နားေထာင္တယ္ လို႔ ဆိုတဲ့ အခါ – ဘယ္လို နားေထာင္ပါသလဲ ။ တစ္ခုခုကို ၾကိဳတင္ေတြးေတာ ျပီး နားေထာင္ သလား။ စိတ္ အေတြး ထဲက သိရွိျပီး တစ္ခုခုနဲ႕ ယွဥ္ထိုး ဆံုးျဖတ္ရင္း နားေထာင္သလား။ ကိုယ္ လိုလားရာ တစ္စံုတစ္ခု ကို ပံုေဖာ္ျပီး နားေထာင္သလား။ ဒါမွ မဟုတ္ ေၾကာက္ရြံ႕မႈ နဲ႔ နားေထာင္ သလား။ တစ္ခ်ိဳ႕ေတြက – ကိုယ္ၾကားခ်င္တဲ့ စကားကို ေျမာင္းေပးျပီး နားေထာင္ေလ့ ရွိတယ္။ စိတ္ ေက်နပ္မႈ တစ္ခုကို ေမ်ွာ္လင့္ ျပီး နားေထာင္ တာလဲ ရွိတယ္။ တစ္စံုတစ္ခု ေက်းဇူးျပဳဖို႔၊ သက္ေတာင့္သက္သာ ေျဖေလ်ာ့ ႏိုင္ဖို႔၊ စသျဖင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ တစ္ခုခုနဲ႔ နားစိုက္ ေထာင္တာလည္း ရွိတယ္။ အတိုခ်ံဳးျပီး ေျပာရင္ – “တစ္စံုတစ္ခု” ဆိုတဲ့ လိုအင္ဆႏၵ နဲ႔ ကိန္းဝပ္ျပီး နားေထာင္ေနေလ့ ရွိပါတယ္။

စင္စစ္ က်ေနာ္ တို႔ အတြင္းသႏၱာန္မွာ ကိန္းေနတဲ့ အဲ့သလို -“လိုဘဆႏၵ” အခံနဲ႔သာ – နားေထာင္ေနမယ္ ဆိုရင္ – က်ေနာ္တို႔ ၾကားေနရတဲ့ အသံဟာ တစ္ဖက္သူ ရဲ႕ အသံ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ကိုယ္ပိုင္ အသံေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ကို နားေထာင္ေပးတာ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္ဘာသာ ကိုယ္ နားေထာင္ ေနတယ္။ သူ႕ကို မၾကား ဘူး – ကိုယ့္ဟာ ကိုယ္ပဲ ၾကားေနရတယ္။

Just Definitions!

Meditation is not Escapist.

အနာဂတ္ကို ေမ်ွာ္ေတြးျပီး ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္ အိပ္မက္ေတြနဲ႔ ေနထိုင္သူဟာ လက္ရွိဘဝကို လ်စ္လ်ဴရွဳ ေနထိုင္မိသူ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္နည္းေျပာရင္ – သူ႕ရဲ႕ အသက္ရွင္ ေနသမ်ွဟာ တကယ္ အသက္ရွင္ ေနတာ မဟုတ္ဘူး ။ အသက္ရွင္ေနတယ္ လို႔ ဟန္ေဆာင္ေနတာမ်ိဳး သက္သက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။ သူ ဆက္လက္ ရွင္သန္ ေနႏိုင္ဖို႔ ေမ်ွာ္လင့္တယ္။ ဆက္လက္ ရွင္သန္ ရပ္တည္ ေနႏိုင္ဖို႔ ဆႏၵ ရွိတယ္။ သူ ဘယ္ေတာ့မွ မေသသြားဖို႔ ၊ ဆက္လက္ တိုးတက္ ရွင္သန္ေန ဖို႔ လိုလား ေနတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ လက္ရွိ ပစၥဳပၸန္ တည့္တည့္မွာ ရွင္သန္ေနဆဲ ခဏ ကို ေမ့ေလ်ာ့ထားရစ္ ခဲ့တယ္။ ဒါဟာ အခု သူ ေသေနတာနဲ႔ အတူတူပဲ မဟုတ္လား။

စင္စစ္ မနက္ျဖန္ ဆိုတာ ဘယ္တုန္းက ေရာက္လာခဲ့ပါ သလဲ ။ အားလံုး ရရွိေနၾကတဲ့ အခ်ိန္ဟာ ယေန႔ ယခု၊ ဒီကေန႔၊ ဒီေနရာေတြခ်ည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္သူ ဘယ္ပံုမ်ိဳးနဲ႔ ဘာျဖစ္ လာလာ – အခု ခဏ ( Now and Here ) ကိုသာ ပိုင္ဆိုင္ ေနတယ္။ ဒါကို သာမန္ အခ်ိန္မွာ သတိမရွိဘဲ ေမ့ေလ်ာ့ေနရင္ သူ႕ကို ေသဆံုး ေနတယ္ လို႔ ဆိုရ ပါလိမ့္မယ္။

ဘဝ ရွင္သန္ ေနမႈက ထြက္ေျပးေနတဲ့ တစ္ေၾကာင္း တည္းေသာ လမ္းဟာ – လိုအင္ဆႏၵ ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶက ဒါကို “တဏွာ” ( Tanha ) လို႔ သမုတ္ တယ္။ လိုရင္းက လက္ရွိ ပစၥဳပၸန္ တည့္တည့္က ေရွာင္ခြာေျပးမႈ။ အစစ္အမွန္ ရရွိေနတဲ့ မိမိ အျဖစ္ကေန – အတုအေယာင္ထဲ ေျပးဝင္ ခိုလံႈမႈ ပါ။

ဒါ့ေၾကာင့္ – အလိုဆႏၵ ေတြနဲ႔ ရွိေနသူဟာ ထြက္ေျပးေနသူ ၊ ေရွာင္ေျပးေနသူပဲ။ ဒါေပတဲ့ – အံ့အား သင့္စရာ တစ္ခုရွိတယ္။ ပစၥဳပၸန္တည့္တည့္ ေနထိုင္ဖို႔ ၾကိဳးစားသူ – ဘာဝနာ ပြားသူ ကို ေရွာင္ေျပးေနသူလို႔ အမ်ားက ေခၚဆိုတတ္ၾကတယ္။ အဲ့ဒါဟာ အဓိပၸာယ္ မဲ့လြန္းရာ မက်ဘူးလား။ တကယ္ က ဘာဝနာနဲ႔ ေနထိုင္သူ တစ္ဦး တည္းသာ ဘဝက ေရွာင္မေျပးဘဲ လက္ေတြ႕က်က် ေနထိုင္ေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။ အျခား လူတိုင္း ထြက္ေျပးေနၾကတယ္။

ဘာဝနာ ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ ကိုယ္ႏိႈက္က – လက္ရွိ ပစၥဳပၸန္ တည့္တည့္ အေပၚ သိရွိ လက္ခံေနျခင္း ပါ။ ကမၻာေပၚမွာ ဘဝ စင္စစ္ကေန ေရွာင္မေျပးေစတဲ့ တစ္ခု တည္းေသာ နည္းလမ္း ဟာ ဘာဝနာ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုပဲ – ဘာဝနာဟာ စင္စစ္ ဘဝက ေရွာင္ေျပးတဲ့ ျဖစ္စဥ္ ပဲလို႔ လူအမ်ား ေခၚဆိုတတ္ၾကတယ္။ အဲ့လို ဘာဝနာ ကို ရွံဳ႕ခ်သူ ေတြက -သူတို႔ စကားရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကိုေရာ သူတို႔ ကိုယ္တိုင္ သိနားလည္ ၾကရဲ႕လား။ အေၾကာင္းက – သူတို႔ စကားဟာ အဓိပၸာယ္ မဲ့လြန္း ေနလို႔၊ အဓိပၸာယ္ ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္ေနလို႔ပါ ။

ဘာဝနာအမႈ ဟာ ဘဝကို ေရွာင္းေျပး ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ ဘဝရဲ႕ လက္ရွိ တည့္တည့္ အေပၚ ခိုဝင္ လက္ခံလိုက္ျခင္း သက္သက္ ပါ။ တကယ္တမ္း ဘဝကို ေရွာင္ေျပး ေနတာေတြ က ခင္ဗ်ားရဲ႕ စိတ္ကူး၊ အေတြး၊ စြဲလမ္းသမ်ွ ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္၊ အနာဂတ္ အိပ္မက္ – စတာ ေတြခ်ည္း သက္သက္ပဲ။ ဆိုလိုတာက လိုအင္ဆႏၵ ေတြ သာလ်င္ ဘဝက ေရွာင္ေျပး ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

စကားလံုး တို႔ အလြန္၌ –

ဘာဝနာ အမႈ ျပဳလာတဲ့ အခါ –

စကားလံုး၊ ေဝါဟာရ နဲ႔ အေတြးစဥ္ စိတ္ကူး ပံုရိပ္ ေတြဟာ အတားအဆီး ျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းက – က်ေနာ္တို႔ဟာ ကိစၥရပ္တိုင္း ၊ အေၾကာင္းအရာ တိုင္းကို စကားလံုးေတြနဲ႔ ဖလွယ္သံုးစြဲ ၾကလို႔ပဲ ။ ဆိုလိုတာက – တကယ့္ ျဖစ္တည္မႈ သက္သက္ကို စကားလံုး ေတြ အျဖစ္ ပံုေျပာင္း ယူၾကတယ္။ အဲ့လိုနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ သႏၱာန္မွာ စကားလံုးနဲ႔ တကယ့္ ျဖစ္တည္မႈ တစ္ထပ္တည္း လို ထင္ျမင္ လာတယ္။

အဲ့ဒါဟာ ဘာဝနာ ထံုမႊမ္းလာမႈ အတြက္ အတားအဆီး တစ္ရပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဘာဝနာ အျပည့္အဝ ရရွိႏိုင္ဖို႔ ပထမဦးဆံုး လိုအပ္ခ်က္ဟာ အဲ့ အတား အဆီးကို ဖယ္ရွားႏိုင္မႈ အေပၚ မူတည္တယ္။ ခင္ဗ်ား သႏၱာန္မွာ စကားလံုး နဲ႔ ဖြဲ႕စည္း စိတ္ကူးတတ္သမ်ွ သတိရွိ ေနရလိမ့္မယ္။

က်ေနာ္တို႔ ခင္ဗ်ား တို႔ စိတ္ဟာ တစ္ခုမဟုတ္ရင္ တစ္ခုကို အျမဲ ေတြးေနတယ္။ အေတြးရွိရင္ စကားလံုးရွိပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ စိတ္ဟာ အျမဲတမ္း စကားေျပာ ေနတတ္တယ္ လို႔ ေျပာလို႔ ရတယ္။ Chattering Mind အျမဲတမ္း ပလံုစီ အေတြးေတြ ဗရပြနဲ႔ သႏၱာန္ ျဖစ္စဥ္ သက္သက္။

တကယ့္ လက္ေတြ႕ က်ေနာ္တို႔ ျဖစ္တည္ခ်က္ သက္သက္ မွာေတာ့ အဲ့လို မဟုတ္ဘူးရယ္။ အရာဝတၳဳ တစ္ခုကို ျမင္တယ္ ဆိုရင္ ျမင္ရံုမ်ွ သိမႈ သက္သက္ပဲ။ အဲ့ဒီ မွာ စကားလံုး ေတြ မပါဘူး။ ခင္ဗ်ားက ဘာဝနာ ျပဳသူ ဆိုပါစို႔ ။ ဒါဆို ခင္ဗ်ား ဟာ အဲ့ဒီ ျမင္ရံုမ်ွ ကို စကားလံုး ေတြနဲ႔ ပံုေျပာင္းမိတဲ့ အခါ အဲ့ဒီ ေျပာင္းမိတဲ့ ျဖစ္စဥ္ အေပၚ သတိ ရွိဖို႔ လိုပါတယ္။

အရာရာဟာ ျဖစ္တည္ ရံုမ်ွ ျဖစ္တည္ေနတယ္ ။ တကယ္တမ္း ဘာသာစကား ဆိုတာ ရွိမေနဘူး လို႔ က်ေနာ္ အတိအက် ဆုိခ်င္ပါတယ္။ ျဖစ္တည္ခ်က္ သက္သက္ အတြက္ ဘာသာစကား က လိုအပ္မေနဘူး။ ခင္ဗ်ား အသက္ရွင္တယ္ – က်ေနာ္ အသက္ရွင္တယ္။ ဒီၾကားမွာ ေဝါဟာရ မလိုအပ္ဘူး။ ( မလိုအပ္ဘူး ဆိုတာထက္ – “ရွိကုိ ရွိမေနဘူး” ) ဆိုလိုတာက ျဖစ္စဥ္ တစ္ခု ဟာ စကားလံုး မပါဘဲလည္း ျဖစ္တည္ ေနၾကပါတယ္။ဥပမာ- ႏွင္းဆီပန္း တစ္ပြင့္ ဟာ ရွဴရွိဳက္သူ ၊ တန္ဖိုးထားသူ မရွိလည္း ပြင့္တယ္။ ႏွင္းဆီလို႔ အမည္ မတပ္လည္း သူ႕ျဖစ္တည္ခ်က္နဲ႔ သူ ပြင့္ေနမွာပဲ။ စီးဆင္း သြားေနတဲ့ စမ္းေရ အလ်ဥ္ အတြက္ သူ ဆက္လက္ စီးဆင္းဖို႔ ေဝါဟာရ အေတြးပံုရိပ္ မလိုအပ္ဘူး။ သူ႕ ျဖစ္တည္ခ်က္ဟာ သဘာဝ အတိုင္း တည္ရွိတယ္။

ဘာဝနာ ရွိေနတဲ့ အခိုက္ ဟာ အဲ့ဒီလို ျဖစ္တည္ခ်က္ က ျဖစ္တည္ခ်က္ သက္သက္မွာပဲ ရွိေနတဲ့ အခိုက္အတန္႔ ကေလး ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဟာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး လို႔ ခင္ဗ်ား ေျပာမလား။ တကယ္တမ္းက သဘာဝ က်က် ကိစၥတစ္ရပ္ ပဲ မဟုတ္လား ။ အဲ့လို သဘာဝ သက္သက္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကို က်ေနာ္ တို႔ သတိ မထား မိခဲ့ၾကပါဘူး။ က်ေနာ္ တို႔ အေတြ႕အၾကံဳ နဲ႔ စကားလံုး အၾကား ပံုေဖာ္ ေျပာင္းလဲတဲ့ ျဖစ္စဥ္ ရွိေနတယ္။ ဒါကို က်ေနာ္ တို႔ မျမင္ခဲ့ၾကဘူး။ မနက္ အရုဏ္တက္ ေနထြက္ လာခ်ိန္မွာ ေကာင္းကင္ ကို ေမာ့ၾကည့္ျပီး ၾကည္ႏူး ႏိုင္တယ္။ ကဗ်ာ စပ္ဆိုဖို႔ ျပင္ဆင္ႏိုင္တယ္။ ၾကည္ႏူးမႈ မွာတင္ မသိရွိထားဘူး။ မရပ္သြားဘူး – စကားလံုး အျဖစ္ ဖြဲ႕သီ စိတ္ကူးတယ္။

တစ္ခါ – တစ္စံုတစ္ေယာက္ ကို ခ်စ္မိရင္ ခ်စ္ေၾကာင္း ဖြဲ႕သီ စိတ္ကူး ယဥ္ ၾကျပန္ တယ္။ ျဖစ္ရပ္တစ္ခု ၾကံဳဆံုရင္ ၾကံဳဆံုတဲ့ အတိုင္း သိျမင္မႈ ကေန – ဆက္လက္ စိတ္ကူး ဖန္တီးတယ္။ စကားလံုး ဖြဲ႕စပ္ ရွင္းျပဖို႔ ၾကိဳးစားတယ္။ အျခား အျခား စိတ္ကူးေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ ဖြဲ႕စည္း စဥ္းစား တယ္။ အဲ့ဒီလို ျဖစ္တည္ခ်က္ နဲ႔ စကားလံုး အၾကား ကြာဟခ်က္ ရွိေၾကာင္း က်ေနာ္ တို႔ သတိ မမူတဲ့ အခါ ျဖစ္တည္ခ်က္နဲ႔ စကားလံုး အၾကား ကြာဟခ်က္ မရွိဘူးလို႔ အထင္ေရာက္သြား ေစပါတယ္။

တကယ္ စင္စစ္ – ခ်စ္ျခင္း သက္သက္ဟာ စကားလံုး မဟုတ္ဘူး။ ေနေရာင္ ျဖာက် ေနတာကလည္း စကားလံုး မဟုတ္ဘူး။ အေတြးမဟုတ္ဘူး။ သူ႕ျဖစ္တည္ခ်က္ နဲ႔ သူတည္ရွိတယ္။ ဒါတင္မက- အဲ့ဒီ သိရွိတဲ့ အခိုက္အတန္႔ ေလး သက္သက္မွာသာ တည္ရွိတယ္။ ႏို႔ ေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ စိတ္သႏၱာန္က အဲ့အတိုင္း မေနဘူး။ စကား ရွာၾကံတယ္၊ ပံုရိပ္တြဲစပ္ ေျပာင္းယူ တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဘာသာ စကား ေဝါဟာရေတြ ဟာ ခင္ဗ်ား အေတြ႕အၾကံဳ ၊ ျဖစ္တည္ခ်က္ သက္သက္ နဲ႔ ခင္ဗ်ား ၾကားကို ဝင္ေရာက္ ေနရာယူလာပါတယ္။

မွတ္စု မူၾကမ္း

အထီးတည္း ျဖစ္တဲ့ အေျခအေန ( Aloneness ) နဲ႔ အထီးက်န္ ျဖစ္တဲ့ အေျခအေန ( Loneliness ) က မတူပါဘူး။ သဘာထားခ်င္း အမ်ားၾကီး ကြာဟခ်က္ ရွိပါတယ္။

၁။ အထီးတည္း ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ သူ႔ တစ္ခုတည္း အတြင္းမွာတင္ ျပည့္စံုတယ္။ ျပည့္ဝ ေနတယ္။ အထီးက်န္တယ္ ဆိုတာ က အျခားသူ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ တစ္စံုတစ္ခု အေပၚ တြယ္ျငိ ေနတယ္။ သူ႔ တစ္ေယာက္တည္း မွာ လိုအပ္ေနတယ္။ သူလိုလားတဲ့ အရာ သူ႕အနားမွာ ရွိေနေစခ်င္တယ္။ သူတစ္ခုခု ျဖစ္ခ်င္ေနတယ္။ အထီးတည္း ျဖစ္တာနဲ႔ ဆန္႕က်င္ဘက္ တစ္ခုလို ကြာျခားပါတယ္။ အထီးတည္း ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကေတာ့ မိမိကိုယ္ မိမိ ရဲ႕ အတြင္းသႏၱာန္ နဲ႔တင္ သက္ဆိုင္ပါတယ္။

၂။ ခင္ဗ်ား ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ဘာျဖစ္ျဖစ္၊ ခင္ဗ်ားေဘးမွာ ခင္ဗ်ားအတြက္ ဘယ္သူ တစ္ဦး တစ္ေယာက္မွ ရွိရွိ၊ မရွိရွိ၊ တစ္ကမၻာလံုးကပဲ ဝိုင္းမုန္း ေနေစ ဦးေတာ့ — ခင္ဗ်ားဘာသာ ခင္ဗ်ား- ကိုယ့္ သႏၱာန္မွာ ေအးခ်မ္းမႈ ရွိေနရင္ အဲ့ဒါ အထီးတည္း ျဖစ္ေနတယ္လို႔ က်ေနာ္ ဆိုလိုပါတယ္။ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ေမ်ွာ္လင့္တမ္းတ ေနစရာ မလိုတဲ့ အျပင္၊ ဘယ္အရာေပၚမွာမွ တြယ္ညိမေနတဲ့ အျဖစ္ပါ။ တစ္နည္း ဆိုရရင္- ခင္ဗ်ားရဲ႕ သႏၱာန္ ထဲမွာ ဘယ္အေထာက္အကူ မွ မလိုအပ္ဘဲ ခင္ဗ်ား ဘာသာ ခ်မ္းေျမ႕ေနတယ္။ အဲ့ဒီလို ခ်မ္းေျမ႕ေနႏိုင္တဲ့သူ ကမၻာမွာ ရွား လိမ့္မယ္။ အထီးတည္း ျဖစ္မယ့္သူ ကို ရွာေတြ႕ဖို႔ ခဲယဥ္းတယ္။ ေျခြရံသင္းပင္း မ်ားသည္ ျဖစ္ေစ၊ နည္းသည္ ျဖစ္ေစ သူ႔အတြက္ ဘာမွ မထိခိုက္ဘူးရယ္။

ခဝါသည္

တစ္ရက္က – ေရွ႕ပို႔စ္ စာအခ်ိဳ႕ကို ၾကည့္ျပီး မိတ္ေဆြ တစ္ေယာက္က ေအာက္ပါအတိုင္း ေမးပါတယ္။ က်ေနာ္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ၾကိဳးစား ေျဖၾကည့္ ပါမယ္။

အေမး

— “အခု” အခ်ိန္မွာ “အခု” ျဖစ္ရွိတဲ့ အတိုင္း ရွင္သန္ ေနထိုင္ျခင္း ကို ဘာဝနာလို႔ – ဆိုလို ပါတယ္။ “ဘာ လုပ္သင့္ပါတယ္” “ဘယ္လို ေလးေတာ့ ျဖစ္သင့္ပါတယ္” စသျဖင့္ အဲ့တာ ေတြ မပါဝင္ဘူး။ —

အဲ့ဒီ စာကို – စာတစ္ပုဒ္ မွာ ေရးထားတာ ေတြ႕ပါတယ္။ အဲသလို ေနတာက ေနခ်င္ သလို ေနလိုက္တာမ်ိဳး ကို ဆိုလိုတာလား။ ဘယ္လို ကိစၥ ကို မဆို စဥ္းစား ဆင္ျခင္ ျပီးမွ မလုပ္ရ ဘူးလား။ အေကာင္း အဆိုး၊ အေၾကာင္း အက်ိဳး ကို မေတြးပဲ၊ တျခား တစ္ဖက္သား ကို ထည့္ မစဥ္းစားပဲ ကိုယ့္ စိတ္ အတိုင္း လြင့္ေမ်ာ ေပးလိုက္ျခင္း ကို ဆိုလိုတာလား။

က်ေနာ္ ေကာင္းေကာင္း မလုပ္တတ္ ေသးပါဘူး။ လုပ္ဖို႔ ၾကိဳးစား ၾကည့္တိုင္း- ေခါင္းကပဲ မူးလာသလို၊ ရုတ္တရက္ ပစ္လဲ လိုက္ေတာ့ မလို ။ ျပီးေတာ့ ေၾကာက္လာတယ္..၊ ဘာကို ေၾကာက္လာမွန္းမသိ။ ျပီးေတာ့ မျပီးေသးပါလားလို႔ စိတ္က ေၾကာင့္ၾကလာတယ္။ အဲဒါ တရားစခန္း မွာ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္ပဲ။ ျပီးေတာ့ ထြက္ေျပးခ်င္လာတယ္။ အရာရာက ထိန္းခ်ဳပ္ထား သလိုပဲ။ ေနရတာ မေပ်ာ္ ေတာ့ဘူး…။

အေျဖ

ဒီ အေမးစကား ကို ရွင္းမယ္ ဆိုရင္ – “ဘာဝနာ” ဆိုတဲ့ အေပၚ နားလည္ေအာင္ ၾကည့္ေပးဖို႔ တစ္ခုသာ က်ေနာ္ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီ အေျဖ တစ္ခု လံုးမွာ က်ေနာ္ ဘာဝနာ အေၾကာင္းကိုပဲ ေျပာပါမယ္။

ဘာဝနာ ဆိုတာ – အလြယ္ေျပာရင္ – ခင္ဗ်ားရဲ႕ အေတြးစဥ္ေတြ၊ ခံစားခ်က္ေတြကို သတ္ပစ္တတ္တဲ့ သတၱိ ရွိပါတယ္ ။ ခင္ဗ်ား ရဲ႕ အတိတ္ကို ျပန္လည္ ေအာက္ေမ့ ေနတတ္ သမ်ွ၊ ခင္ဗ်ားရဲ႕ အနာဂတ္ကို ေမ်ွာ္လင့္ ေနတတ္ သမ်ွ အားလံုး ကို ရပ္ဆိုင္းသြား ေစတတ္တယ္ ။ ဆိုလိုတာက ဘာဝနာ- ဟာ အဲ့ဒီ အတိတ္နဲ႔ အနာဂတ္နွစ္ခုအၾကား – ခင္ဗ်ား အခု ရရွိပိုင္ဆိုင္ ေနတဲ့ “အခု၊အခ်ိန္၊ – အခု အျဖစ္” ကိုသာ သိရွိ ျဖစ္တည္ခြင့္ ေပးပါ တယ္။ ဒါဟာ ဘာဝနာရဲ႕ ဂုဏ္သတၱိေတြပါပဲ ။

မေျပာျပ/ ေျပာမျပ/ ေျပာျပမရေသာ

သစၥာတရား၊ အမွန္တရား ဟာ ေျပာျပလို႔ မရဘူးလို႔ အဆိုရွိတယ္။ ဘာလို႔လဲ။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလို ေျပာျပ မရေအာင္ ခက္ခဲရတာလဲ။ သစၥာတရား ကို ဒီလို ေျပာျပလို႔ မရရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြက အေျမာက္အျမား ရွိပါတယ္။ အေျခခံ အက်ဆံုး၊ ပထမဆံုး အေၾကာင္းကို စေျပာပါမယ္။

အဲ့ဒီ ပထမ အေၾကာင္းက – သစၥာ၊ အမွန္ ကို ဆိတ္ျငိမ္မႈ (Silence) ကေနသာ သိျမင္ႏိုင္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ခင္ဗ်ား က အသံထြက္ စကားေျပာေနရံုတင္ မဟုတ္ဘူး။ Inner talk လို႔ ေခၚတဲ့ စိတ္အတြင္း မွာလည္း စကားေတြ ေျပာေနမယ္။ စိတ္ကူးေတြ ပံုေဖာ္ေနမယ္။ ရည္ရြယ္ ၾကံဆေနမယ္။ အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆင္ေျခေတြနဲ႔ ယုတၱိ ခိုင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ ေနမယ္။ ခင္ဗ်ား အျပင္ကို စကားသာ ထုတ္မေျပာရင္ ရွိမယ္ – စိတ္အတြင္း ထဲမွာ အေတြးေတြ ေျဗာင္းသတ္ ေနမယ္။ အဲ့ဒီ Inner talk ပါ ရွိေနသေရြ႕ သစၥာဆိုတာကို သိျမင္ႏိုင္ဖို႔ မရွိပါဘူး။ အဲ့ဒီ Inner talk ဆိုတာ ကိုပါ ရပ္ပစ္ ရပါလိမ့္မယ္။ အဲ့ေတာ့ – ဒီလို ဆိတ္ျငိမ္မႈ နဲ႔ မွ ျမင္ႏိုင္မယ့္ အရာ ကို ခင္ဗ်ား ဘယ္စကားလံုးေတြ သံုးျပီး ေဖာ္ျပမလဲ။

အဲ့ဒီအရာ ဟာ အေတြး မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္ေတြ႕သိရတဲ့ အသိ၊ အေတြ႕အၾကံဳပါ။ တကယ္လို႔သာ အဲ့ဒီအရာဟာ အေတြးတစ္ခု ဆိုရင္ ခင္ဗ်ား ေကာင္းေကာင္း ေဖာ္ျပႏိုင္တယ္။ ဘာ အခက္အခဲမွ ရွိေနမွာ မဟုတ္ဘူးရယ္။ အဲ့ဒီ အေတြး ဟာ ဘယ္ေလာက္ ခက္ခဲမွာ မို႔လို႔ လဲ။ ဘယ္ေလာက္ ရွဳပ္ေထြးေနမလဲ။ ခင္ဗ်ား ေဖာ္ျပ၊ ေျပာျပလို႔ ရပါတယ္။ တစ္နည္း မဟုတ္ တစ္နည္းနဲ႔ ေျပာျပႏိုင္တယ္။

ဥပမာ – အဲလ္ဘတ္ အိုင္းစတိုင္းရဲ႕ ႏိႈင္းရသီအိုရီ ( Theory of Relativity ) ။ ဒီ သီအိုရီဟာ သူ႕ေခတ္ သူ႕အခါက တကယ္ ရွဳပ္ေထြး ခက္ခဲတဲ့ သီအိုရီ ပါ။ အခု လက္ရွိအခ်ိန္မွာလည္း သိပၸံနဲ႔ သခ်ၤာ အရင္းႏွီး အကၽြမ္းတဝင္ မရွိတဲ့သူေတြ အဖို႔ ရွင္းျပဖို႔ ခက္ေနဆဲ၊ နားလည္ရ ခက္ေနဆဲ သီအိုရီ ပါ။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒါ ျပႆနာ မရွိဘူး။ ခင္ဗ်ား ေျပာျပမယ့္ သူက သူ႕ဘာသာ နားမလည္ ႏိုင္တာပဲ ရွိမယ္။ ခင္ဗ်ား ကေတာ့ ခင္ဗ်ား သိတဲ့ အဲ့ဒီ သီအိုရီ ကို ေျပာျပႏိုင္တယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ခင္ဗ်ား အဲ့ဒီ အေတြးကို တစ္ခုခု သံုးျပီး ေဖာ္ျပႏိုင္ေနတယ္။ တစ္ဘက္သူ ကိုသာ လံုေလာက္တဲ့ ေၾကာင္းက်ိဳး ဆင္ေျခနဲ႔ အခ်က္အလက္ အခ်ိဳ႕ မြမ္းမံ ေပးလိုက္ပါ။ အခ်ိန္ အတိုင္းအတာ တစ္ခု အတြင္းမွာ သူလည္း နားလည္ သြားလိမ့္မယ္။

အိုင္းစတိုင္း သက္ရွိ ထင္ရွား ရွိစဥ္က သူ႕သီအိုရီကို ေကာင္းေကာင္း နားလည္တဲ့သူ ဟာ တစ္ကမၻာလံုး မွာ လူ ဆယ့္ႏွစ္ေယာက္၊ တစ္ဒါဇင္သာ ရွိတယ္ လို႔ ဆိုတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီ ဆယ့္ႏွစ္ေယာက္ ရွိတာဟာ လံုေလာက္ပါတယ္။ တစ္ေယာက္ပဲ ရွိေနဦးေတာ့ – အိုင္းစတိုင္းဟာ သူ႕ရဲ႕ အေတြးကို ေဖာ္ျပႏိုင္ေနတယ္။ အခု အခ်ိန္မွာ နားလည္မယ့္သူ ဘယ္သူမွ မရွိဘူး ဆိုရင္ေတာင္ ရာစုႏွစ္ အခ်ိဳ႕ ျဖတ္သန္း ျပီးသြားရင္ နားလည္မယ့္သူ တစ္ေယာက္ေယာက္ ရွိလာႏိုင္ ေသးတယ္။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ အိုင္းစတိုင္းဟာ သူ႕အေတြးကို ေဖာ္ျပႏိုင္လို႔၊ အေတြး ျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။

သစၥာတရား က အဲ့လို မဟုတ္ပါဘူး။ သူ႕ဆီ ဆိုက္ဆိုက္ ျမိဳက္ျမိဳက္ ေရာက္ဖို႔ ဆိုရင္ ခင္ဗ်ား စကားေတြ သံုးျပီး ဘယ္လိုမွ မေဖာ္ျပ ႏိုင္ဘူး။ အျခားလူကို မေျပာနဲ႔ဦး – ခင္ဗ်ား ကိုယ္ ခင္ဗ်ား အတြက္ ကိုပဲ စကားေတြနဲ႔ သံုးျပီး နားလည္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ဘူး ဆိုတာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ စင္စစ္ အဲ့ဒီ အရာ ဟာ စိတ္ကူးေတြ၊ အေတြးေတြ၊ စကားလံုးမိႈင္းေတြ လံုးဝ ဖယ္ခ်ႏိုင္ျပီးေနာက္မွ ေရာက္ရွိႏိုင္မယ့္ အရာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ေတာ့ ခင္ဗ်ားက ျပန္ေမးမယ္။ — စိတ္ကူးေတြ ၊ အေတြးေတြ မရွိဘဲ ဘယ္လို ေရာက္သြားမွာတဲ့လဲ၊ ဘယ္လို လုပ္ရမွာလဲ—–။ ဒီလို ေမးခြန္း ထြက္ေပၚ လာရ တာဟာ-

ျဖဴစင္မႈမွသာ ျဖဴစင္မႈ ဆီသို႔

၁။ နာမ္ခႏၶာ (ေလးပါး) တုိ႕သည္ စိတ္လွ်င္ ေရ့ွသြား ရွိကုန္၏၊ စိတ္လွ်င္ အႀကီးအမွဴး ရွိကုန္၏၊ စိတ္ျဖင့္ ၿပီးကုန္၏၊ ျပစ္မွား လိိုေသာ စိတ္ျဖင့္ အကယ္ ၍ ေျပာဆို ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ျပဳလုပ္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ၾကံစည္ေသာ္ လည္းေကာင္း ထို ေျပာဆို ျပဳလုပ္ ၾကံစည္မႈ ေၾကာင့္ လွည္းဘီး သည္ ၀န္ေဆာင္ႏြား ၏ ေျခရာသို႔ အစဥ္ လုိက္ဘိ သက့ဲသို႔ ထိုသူသို႔ ဆင္းရဲသည္ အစဥ္ လိုက္ေလ၏။

၂။ နာမ္ခႏၡာ (ေလးပါး) တို႕သည္ စိတ္လွ်င္ ေရ့ွသြား ရွိကုန္၏၊ စိတ္လွ်င္ အၾကီးအမွဴးရွိကုန္၏၊ စိတ္ျဖင့္ ၿပီးကုန္၏၊ သန္႔ရွင္း ၾကည္လင္ေသာ စိတ္ျဖင့္ အကယ္၍ ေျပာဆိုေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ျပဳလုပ္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ၾကံစည္ေသာ္ လည္းေကာင္း ထို (ေျပာဆို ျပဳလုပ္ ၾကံစည္) ေသာေၾကာင့္ အရိပ္သည္ (လူကို) မစြန္႔မူ၍ အစဥ္ လိုက္သကဲ့သို႔ ထိုသူသို႔ ခ်မ္းသာ သည္ အစဥ္လိုက္ေလ၏။

၃။ ဤသူသည္ ငါ့ကို ဆဲေရးဖူးျပီ၊ ငါ့ကို ညႇဥ္းဆဲဖူးျပီ၊ ငါ့ကိုေအာင္ႏုိင္ဖူးျပီ၊ ငါ့ဥစၥာကို ေဆာင္ယူဖူးျပီဟု ထိုသူ႔အေပၚ၌ ရန္ျငိဳးဖြ႔ဲကုန္၏၊ ထိုသူတို႔အား ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ရန္သည္ မျငိမ္းေအးႏိုင္။

၄။ ဤသူသည္ ငါ့ကို ဆဲေရးဖူးျပီ၊ ငါ့ကို ညႇဥ္းဆဲဖူးျပီ၊ ငါ့ကိုေအာင္ႏုိင္ဖူးျပီ၊ ငါ့ဥစၥာကို ေဆာင္ယူဖူးျပီဟု ထိုသူ႔အေပၚ၌ ရန္ျငိဳး မဖြဲ႔ကုန္၊ ထိုသူတို႔အား (ျဖစ္ေပၚလာသည့္) ရန္သည္ ေျပၿငိမ္း ႏုိင္၏။

၅။ ဤေလာက၌ ရန္တုံ႔မူျခင္းျဖင့္ ရန္တို႔သည္ အဘယ္အခါမွ် မေျပၿငိမ္း ႏုိင္ကုန္၊ ရန္တုံ႔မမူျခင္းျဖင့္သာလွ်င္ ရန္ေျပၿငိမ္း ႏုိင္ကုန္၏၊ ဤသေဘာ ကား အစဥ္အလာ ဓမၼတာ သေဘာပင္တည္း။

၆။ ဤေလာက၌ လူမိုက္တို႔သည္ ငါတိို႔ ေသၾကလိမ့္မည္ဟု မသိၾကကုန္၊ ထိုမသိမႈေၾကာင့္ ခိုက္ရန္ျငင္းခံုမႈတို႔သည္ မေျပျငိမ္း ႏုိင္ကုန္၊ ဤေလာက၌ ပညာရွိသူတို႔သည္ ငါတို႔ ေသၾကလိမ့္မည္ဟု သိၾကကုန္၏၊ ထိုသိမႈေၾကာင့္ ခိုက္ရန္ျငင္းခံုမႈ တို႔သည္ ေျပျငိမ္းႏုိင္ကုန္၏။

၇။ တင့္တယ္၏ဟူ၍ အဖန္ဖန္ ႐ႈ၍ေနေသာ ဣေႁႏၵ တို႔၌ မေစာင့္စည္းဘဲ ေဘာဇဥ္၌ အတိုင္းအရွည္ကို မသိမူ၍ ၀ီ ရိယ ယုတ္ေလ်ာ့ ပ်င္းရိသူကို ေလမုန္တိုင္းသည္ အားနည္းေသာ သစ္ပင္ကို ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းဆဲဘိ သက့ဲသို႔ (ကိေလသာ)မာရ္သည္ စင္စစ္ ႏွိပ္စက္ႏိုင္၏။

၈။ မတင့္တယ္ ဟု အဖန္ဖန္ ႐ႈ၍ေနေသာ ဣေႁႏၵတို႔၌ ေကာင္းစြာ ေစာင့္စည္း လ်က္ ေဘာဇဥ္၌ အတိုင္းအရွည္ကို သိ၍ သဒၶါတရား ရွိသျဖင့္ ထက္သန္ေသာ လုံ႔လရွိသူ ကို ေလမုန္တိုင္းသည္ ေက်ာက္ေတာင္ၾကီးကို မႏွိပ္စက္ မညႇဥ္းဆဲ ႏုိင္ဘိ သကဲ့သို႔ (ကိေလသာ) မာရ္သည္ စင္စစ္ မႏွိပ္စက္ႏုိင္။

၉။ (ဣေႁႏၵကို) ဆံုးမျခင္းကင္း၍ မွန္ကန္စြာ ေျပာဆိုျခင္း မရွိေသာ ကိေလသာဖန္ေရ မကင္းဘဲလ်က္ ဖန္ရည္စြန္း ေသာ အ၀တ္ (သကၤန္း) ကို ၀တ္ေသာသူသည္၊ ဖန္ရည္ စြန္းေသာ အ၀တ္ (သကၤန္း) ႏွင့္ မထိုက္တန္။

၁၀။ ဣေႁႏၵ တို႔ကို ဆံုးမလ်က္ မွန္ကန္စြာ ေျပာဆိုျခင္း ရွိေသာ ကိေလသာဖန္ေရ ကို ေထြးအန္ျပီး၍ သီလတို႔၌ ေကာင္းစြာ ေစာင့္ထိန္းသူ သည္သာလွ်င္ ဖန္ရည္ စြန္းေသာ အ၀တ္ႏွင့္ ထိုက္တန္၏။

ခ်စ္လွစြာေသာ “ေဗာဓိသတၱဝ” အေပါင္းတို႔။

မွန္၏။ ဤသို႔ “ေဗာဓိသတၱဝ” ဟူ၍သာ ကၽြႏု္ပ္သည္ သင္တို႔ကို ျမင္သည္။ ဤအမည္ပညတ္ သည္ သင္တို႔ကိုယ္သင္တို႔ စတင္ရွဳျမင္ရန္ အမည္လည္း ျဖစ္၏။ ေဗာဓိသတၱဝ ဟူေသာ အမည္သည္ စင္စစ္ အႏွစ္သာရ အားျဖင့္ ဗုဒၶျဖစ္ျခင္း ကို ဆိုလိုသည္။ မ်ိဳးသ႑ာန္ အားျဖင့္ ဗုဒၶျဖစ္ျခင္းကို ဆိုလိုသည္။ ဗုဒၶ၏ အျဖစ္ျဖင့္သာလ်ွင္ ႏိုးၾကားစြာ အိပ္စက္ျခင္း ရွိသည္။ ဤအဓိပၸာယ္ အားျဖင့္ လူသား အားလံုး သည္ ေဗာဓိသတၱဝ ျဖစ္သေလာ ဟု ထင္ဖြယ္ဟန္ ရွိသည္။ ဟုတ္ပါသေလာ။

စင္စစ္ အားျဖင့္ လူသားတိုင္းကို ေဗာဓိသတၱဝဟု မေခၚဆိုႏိုင္ေပ။